По Брегзит, кој втора година го очекуваме во Европската унија, ќе има големи промени во функционирањето на заедничката трговија, движењето на луѓе, стоки и услуги. Дали работодавците ќе имаат корист од Брегзит? Какви негативни и позитивни работи ќе донесе излегувањето на Британија од Европската унија?
Според најновата студија, напуштањето на Велика Британија од Европската унија (ЕУ) без договор, односно тежок Брегзит, ќе има најсилно влијание на пазарот на труд во Малта, Ирска, Белгија и Словачка. Овие земји имаат интензивна размена на стоки и услуги со Британија. Обединетото Кралство увезува околу 38% од храната, а ЕУ претставува голем дел од увозот на храна. Сепак, оваа отвореност наскоро ќе заврши.
Повлекувањето на Британија од ЕУ најмногу ќе се одрази на земјоделството
Според студијата на белгискиот католички универзитет во Лувен, се покажало дека евентуалното повлекување на Велика Британија од ЕУ ќе има фатални последици за економијата на цела Европа. Дури 1,2 милиони луѓе кои моментално работат таму би можеле да останат без работа поради Брегзит. Имајќи предвид дека европскиот пазар е толку силно меѓусебно поврзан, Брегзит ќе нè погоди сите нас. Тешкиот Брегзит би влијаел на различни индустрии во одделни земји. Во Бразил и Бугарија, на пример, најмногу би настрадало земјоделството, во Германија и Чешка автомобилската индустрија, во Белгија и Австрија трговијата на мало и големо.
„Во сегашниот глобализиран свет може да се претпостави дека доколку има недостиг на одредени видови стоки, просторот на пазарот во најголем број случаи многу брзо би се пополнил со конкурентна понуда, без разлика дали од земјите членки на ЕУ или од повластен увоз. ”
– портпарол на Министерството за економија
Европскиот единствен пазар се заснова на принципот на слободно движење на стоки, луѓе, услуги и капитал. По излегувањето на Британија од ЕУ, овој договор ќе престане да важи. Со неговото заминување ќе започне ланец кој веројатно ќе се одолговлекува неколку години и постепено ќе не допира сите нас. Парадоксот е што Брегзит ќе влијае на пазарот на трудот и на самите Британци. Според едно белгиско истражување, повеќе од половина милион од нив би можеле да останат без работа. Секако, тоа ќе има значително влијание и врз другите европски земји. Приближно 291.000 Германци, 141.000 Французи, 139.000 Италијанци и 122.000 Полјаци би можеле да останат без работа. Секако дека заминувањето на Британија од ЕУ ќе донесе неколку проблеми.
Повеќе од 1,2 милиони луѓе ќе останат без работа
Многу аналитичари предвидуваат дека невработеноста во Британија, која во моментов се движи околу 5%, најниско ниво во речиси 10 години, ќе се зголеми по напуштањето на ЕУ. Економското забавување негативно ќе се одрази и на платите. Британскиот Национален институт за економски и социјални истражувања предвиде дека реалните плати ќе бидат меѓу 2,2% и 7% пониски по напуштањето на ЕУ до 2030 година отколку ако Британија остане во блокот. Ова е во спротивност со поддржувачите на Брегзит кои тврдат дека пазарот на трудот ќе биде подинамичен по напуштањето на унијата без да биде попречен од европските регулативи.
На референдумот влијаеше и миграциската криза која се случи во 2016 година. Германија сакаше да ги реши квотите и прашањето за миграциската криза преку акционен план меѓу ЕУ и Турција. Тоа би значело доброволно прифаќање на мигрантите од Турција. Проблем стана и прашањето за заминувањето на Британија од ЕУ, бидејќи според статистичките податоци, Обединетото Кралство годишно прима повеќе мигранти од која било друга земја членка на ЕУ (вклучувајќи ја и Германија). И пред официјалното објавување на референдумот, странските банки со филијали во Лондон почнаа да го пресметуваат нивниот трансфер во друга европска престолнина.
„Странските работници сега се важен дел од економијата на Обединетото Кралство, пазарот на трудот е гладен за нови регрути. Доколку не дојде до катастрофална рецесија, нема да има голем интерес за правење какви било проблеми за постојните вработени, без оглед на сценариото.
– аналитичар во Институтот за економски и социјални анализи
Во случај на тежок Брегзит, Велика Британија би изгубила повеќе од 1,2 милиони вработени од цела Европска унија, која моментално ја вработува. Овој потег би бил огромен шок за британската економија, што може да има фатални последици.
Британија како „трета земја“
Британија сега може да работи во иднина како „трета земја“ според правилата на СТО (Светска трговска организација). Тоа значи дека таа сама би ги определила правилата на миграциската политика. Во овој случај, веројатно ќе воведе некој систем за бодови каков што има Австралија, а вработените од странство ќе бидат ангажирани на приоритетна основа според способноста. Најверојатната алтернатива е дека во Британија луѓето од Унијата ќе можат да продолжат да работат без поголеми проблеми, но нема да можат да добиваат, на пример, социјални бенефиции. Се верува дека отпорот кон мигрантите во оваа земја повеќе се однесувал на неподготвеноста да се платат овие бенефиции. Од друга страна, сепак, точно е дека некои професии Британците не се подготвени да ги прават, па затоа и понатаму ќе им треба работна сила од странство.
„Брегзит создава несигурност меѓу инвеститорите и влијае на економскиот раст со одложување или дури и менување на географските одлуки за инвестиции и развој. Влијанието на Брегзит е јасно негативно за Европа и нејзиниот економски раст.
– член на одборот на директори и раководител на секторот за управување со инвестиции на DSS Poštová banka
Заминувањето на Велика Британија од Европската Унија изгледа како неизбежен факт, затоа наша задача ќе биде оваа шанса да ја искористиме во најголема мера и да се обидеме да ги максимизираме позитивните ефекти врз економијата. Во исто време, ќе биде неопходно да се минимизираат негативните ефекти од заминувањето на Обединетото Кралство од Европската заедница. Британските компании на тој начин ќе бидат принудени да го редистрибуираат своето производство и работење со цел да ја задржат својата конкурентност. На овој начин, еминентен интерес на британските компании ќе биде создавање филијали во Европа. По напуштањето на Унијата, параметрите за миграција ќе останат непроменети и нема да има зголемување на регулаторната флексибилност во Велика Британија.
