Πώς να αντιμετωπίσετε τον ψυχολογικό "τρόμο" στον εργασιακό χώρο;

Καθώς οι άνθρωποι περνούν σημαντικό μέρος του χρόνου τους στην εργασία τους, οι ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας είναι πολύ σημαντικές για την ψυχολογική τους ευημερία. Μπορούν επίσης να επηρεάσουν την εργασιακή τους απόδοση και τη συνολική ποιότητα ζωής τους. Επομένως, ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να επηρεάσει βαθιά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Τι είναι το mobbing;

Πρόκειται για μια μορφή διάκρισης, η οποία είναι συμπεριφορά που δημιουργεί εκφοβιστικό, εχθρικό, ενοχλητικό, ταπεινωτικό, εξευτελιστικό ή προσβλητικό περιβάλλον και μπορεί να αποσκοπεί στην παρέμβαση στην ελευθερία ενός ατόμου.

Πρόκειται συχνά για αρνητική και ανήθικη επικοινωνιακή συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον ενός ατόμου από ένα ή περισσότερα άτομα. Ο στόχος είναι η δυσφήμιση ή η αποπομπή του ενδιαφερομένου από το εργασιακό περιβάλλον. Τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν π.χ. επισήμανση λαθών, εκφοβισμός, ανεπαρκής κατανομή καθηκόντων μεταξύ των συναδέλφων, αποδοκιμασία των διακοπών, αναγκαστική υπερωριακή απασχόληση, υπερβολικός έλεγχος, οικειοποίηση των ιδεών του υφισταμένου, παρεμπόδιση της επαγγελματικής εξέλιξης ή απειλή για τερματισμό της απασχόλησης.

Όπου υπάρχει θύμα, υπάρχει και θύτης

Πώς είναι δυνατόν το mobbing να βιώνεται κυρίως από κάποιους ανθρώπους και καθόλου από άλλους; Πολλές φορές είναι στην προσωπική στάση του καθενός. Δεν μπορείς να εκφοβίζεις κάποιον. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, πρώτα απ’ όλα, να απαλλαγούμε από το ρόλο του θύματος. Διότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένα άτομο αλλάζει δουλειά λόγω εκφοβισμού και τα πράγματα πάνε καλά για λίγο στη νέα. Μετά από λίγο, ωστόσο, πολλοί βρίσκονται στην ίδια ακριβώς κατάσταση με αυτή που είχαν στον παλιό τους εργασιακό χώρο.

Το κοινό χαρακτηριστικό είναι η διαφορά σε σχέση με άλλα μέλη της συλλογικότητας. Τα θύματα είναι κυρίως άτομα που:

νιώθουν μοναξιά (μια γυναίκα σε μια ομάδα μόνο ανδρών ή το αντίστροφο),
άτομα εμφανή (π.χ. δυσχέρεια ομιλίας),
επιτυχής (π.χ. προαγωγή),
νέα στον εργασιακό χώρο (τα οφέλη της αλλαγής και η διατάραξη του καθιερωμένου).

Ακόμη και με τα άτομα που ασκούν mobbing (τους λεγόμενους mobbers), δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τον τυπικό δράστη. Παρόλα αυτά, βρίσκουμε κάποια παρόμοια χαρακτηριστικά σε αυτά, όπως π.χ. τάση για επιθετική συμπεριφορά. Μπορεί κάλλιστα να είναι καριερίστες που θέλουν να πετύχουν την επιτυχία τους εις βάρος των άλλων. Ή είναι ζηλόφθονοι, ή εκείνοι που λαχταρούν την εξουσία και εξυψώνονται πάνω από τους άλλους συναδέλφους.

Αν υπάρχει φωτιά, η φωτιά δεν θα σβήσει μόνο και μόνο επειδή κλείνετε τα μάτια σας.

Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 17% των εργαζομένων έχουν βιώσει εκφοβισμό στον χώρο εργασίας. Το mobbing συχνά συγκαλύπτεται και αποκρύπτεται, γεγονός που καθιστά τον αντίκτυπό του στο θύμα ακόμη πιο σοβαρό. Αντιπροσωπεύει μια τεράστια ψυχολογική επίθεση, όπου το άτομο γίνεται πιο ασταθές, πιο ευαίσθητο σε σημείο να είναι υπερβολικά ανήσυχο. Μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με τη μορφή σωματικών ενοχλήσεων, όπως αϋπνία, απώλεια όρεξης, ημικρανίες, ζάλη ή αίσθημα παλμών της καρδιάς.

Όσο μεγαλύτερη είναι η εταιρεία, τόσο περισσότερες διαφορετικές διαθέσεις. Πρόκειται για μια προκλητική διαδικασία για τη διατήρηση μιας υγιούς εταιρικής κουλτούρας που προάγει την ανοιχτή επικοινωνία και τις φιλικές σχέσεις. Υποστηρίζει τις ηθικές αξίες και οδηγεί τους υπαλλήλους της στο σεβασμό και την εκτίμηση προς τους άλλους. Η ανήθικη συμπεριφορά εμφανίζεται συχνότερα σε εταιρείες που δεν ενδιαφέρονται για τους υπαλλήλους τους και στις οποίες υπάρχει έλλειψη ηγεσίας, οργάνωσης της εργασίας και συνολικής πειθαρχίας.