Wielkanoc to święto, które celebruje nadejście wiosny i nowego życia. Symbole Świąt Wielkanocnych to m.in. pisanki – malowane i zdobione jajka, zajączki wielkanocne, baranek lub zajączek. Uważany jest za święto pełne radości i nadziei. To także największe święto w chrześcijaństwie, kiedy na całym świecie upamiętnia się mękę i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Z drugiej strony, ze świętem wiąże się wiele tradycji pogańskich lub ludowych. Datę Wielkanocy wyznacza pełnia księżyca – jest to pierwsza niedziela po pierwszej pełni księżyca po równonocy wiosennej.
Jeśli chodzi o świąteczne potrawy, to w Wielki Czwartek, jak sama nazwa wskazuje, tradycyjnie na stole znajdziemy coś zielonego. Oznacza to podawanie potraw zawierających zielone warzywa, takie jak cukinia, szpinak, ogórki, kapusta, brokuły, groszek czy sałata. W wielu krajach w Wielki Piątek przestrzega się ścisłego postu, jedząc raz dziennie i pomijając pokarmy mięsne. Zamiast tego spożywa się ryby. Pij czystą wodę. W tym dniu kończy się okres Wielkiego Postu trwający od Środy Popielcowej. Dlatego też stoły w Wielką Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny są bogato zastawione dobrym jedzeniem.
Słowacja
Na Słowacji Poniedziałek Wielkanocny to tradycyjne przebieranie się i biczowanie. Mężczyźni i chłopcy odwiedzają, aby oblać wodą kobiety i dziewczęta oraz symbolicznie ubić je korbaczem. Korbacze są wykonywane przez dzierganie wierzbowych prętów i są ozdobione jaskrawymi kolorowymi wstążkami. W niektórych regionach, głównie na wsiach, nadal oblewa się go wiadrami pełnymi wody, jak to było kiedyś, ale w niektórych miejscach jest on już tylko symboliczny i pachnie perfumami lub wodą kolońską. Dawniej kobiety podczas tego zwyczaju były ubrane w stroje ludowe. Uważa się, że przynosi kobietom zdrowie i urodę przez cały rok, choć większość nie przepada za nim.
Węgry
Na Węgrzech mają tradycję podobną do słowackiej. Tutaj jednak praktykuje się tylko opatrywanie. Węgrzy nie umieją biczować się korkociągami. Kobiety nagradzają je malowanymi pisankami ozdobionymi geometrycznymi kształtami i ornamentami. Niemal na każdym wielkanocnym stole pojawia się baranek wielkanocny, jajka na twardo, różne rodzaje szynki i pleciona brioche. Na Węgrzech chętnie jedzą smaczną kiełbasę z musztardą i chrzanem, której nie może zabraknąć na świątecznym stole, a także jest spożywana z innymi potrawami.
Niemcy
Zwyczajem wielkanocnym jest szukanie pisanek. Rodzice chowają je w ogrodzie, a dzieci muszą ich szukać. Wierzą, że ukrył je tam wielkanocny zajączek lub lis. Na Wielkanoc Niemcy żegnają zimę i witają wiosnę, organizując ognisko wielkanocne, podczas którego spalają drewno z choinek. W tym kraju popularne jest również ozdabianie drzewa w okresie wielkanocnym kolorowymi jajkami. W Niemczech w Wielki Czwartek popularne są potrawy z czosnkiem niedźwiedzim lub rozmarynem. W Wielki Piątek jada się łososia z makaronem, zupę rybną, śledzia i ziemniaki w skórze lub filety rybne. Dzień przed Niedzielą Wielkanocną przeznacza się na przygotowanie i pieczenie pokarmów. Tradycyjne są zajączki z twarogiem, chleb wielkanocny, warkocze na zakwasie czy ciasta. Niedziela Wielkanocna jest kulminacją świąt, dlatego na stole stawia się wiele przysmaków. Polędwica wieprzowa, szynka, placki, pieczony królik lub jagnięcina to klasyka świątecznego obiadu.
Bułgaria
W Bułgarii dominuje religia prawosławna, która wyznaje kalendarz juliański. Pisanki farbuje się wczesnym rankiem w Wielki Czwartek lub Białą Sobotę. Pierwsze jajko musi być zanurzone w czerwonym barwniku symbolizującym krew Chrystusa. Następnie umieszcza się ją w widocznym miejscu w domu, zastępując jajko z poprzedniego roku, aby przyniosła zdrowie, dobrobyt i szczęście wszystkim mieszkańcom domu. Uważany jest za symbol odrodzenia i nowych początków. Walka o pisankę to jeden z momentów Wielkanocy, na który dzieci zawsze czekają z radością. Polega ona na tym, że dwie osoby trzymają jajko i uderzają w jajko przeciwnika. Zwycięskie jajko nazywane jest „borakiem”. Według tradycji osoba, która wygra, będzie cieszyć się zdrowiem, dobrobytem i szczęściem. Kolejnym ważnym elementem zwyczajów wielkanocnych jest przygotowanie wielkanocnego „kozunaka”. W Bułgarii pojawił się na początku 20. wiek. Jest to pieczywo wykonane ze słodkiego ciasta drożdżowego. Często miesza się go z rodzynkami i wypełnia makiem lub orzechami włoskimi.
Rumunia
Rumunia jest również krajem prawosławnym. W tradycji prawosławnej ludzie poszczą przez siedem tygodni przed Wielkanocą. Duże znaczenie ma również zielony czwartek. Zazwyczaj w tym dniu ludzie sprzątają gospodarstwo domowe. Jajka są malowane i przygotowywana jest pułapka – chleb z nadzieniem serowym. Głównym daniem na Wielkanoc jest zazwyczaj jagnięcina, którą podaje się np. z ziemniakami. W wielkanocny poranek ludzie myją się czystą wodą, zakładają nowe ubrania i idą do kościoła. Po powrocie do domu spędzają czas z najbliższymi.
Chorwacja
Chorwaci w Wielki Piątek jedzą bakalar – dorsza z ziemniakami. W Chorwacji istnieje zwyczaj dawania pisanek w prezencie bliskim przyjaciołom i rodzinie. Symbolizują one szczęście, miłość i dobrobyt. Na śniadanie wielkanocne typowe jest jedzenie jajek, szynki, dymki, rzodkiewki, chrzanu, sałatki francuskiej lub tradycyjnego chleba. Nazywany pinca lub sirnica, jest wykonany ze słodkiego i pikantnego ciasta i ma kształt dużej bułki. Tutaj również istnieje rodzinny zwyczaj – walka o pisankę, która cieszy się dużą popularnością.
Które święta wielkanocne są praktykowane w Twoim domu?
