Burn-out syndroom – de valkuil van onze tijd

Burnout syndroom is een steeds meer verbogen uitdrukking. Wat nog zieliger is, is dat dit verschijnsel zich steeds verder verspreidt. Waarom komt het voor en hoe kunnen we het voorkomen ?

Burn-out syndroom – de stille moordenaar

De term burn-out werd geïntroduceerd door de Amerikaanse psychoanalyticus Herbert J. Freudenberger in 1974, toen hij het beschreef in het Journal of Social Issues. Hij beschreef het door te werken met vrijwilligers in helpende beroepen in instellingen die palliatieve zorg verleenden aan patiënten. Het waren deze gezondheidswerkers die getroffen werden door het burn-out syndroom. Het wordt gedefinieerd als een toestand van fysieke, emotionele, psychologische en mentale uitputting.

De reden voor het ontstaan van deze ziekte is het leven in een gehaaste tijd, waarin de nadruk ligt op prestaties, succes, het behalen van de beste resultaten, overmatig perfectionisme zonder dit te compenseren met rust. We worden geconfronteerd met de bekende uitspraak “Wie niet brandt, zal niet branden.” Meestal treft deze ziekte mensen met een groot enthousiasme voor werk, die veel op hun schouders nemen. Paradoxaal genoeg verliest deze persoon dan dit enthousiasme en vervangt het door frustratie en afkeer, een gebrek aan energie en uiteindelijk een verlies aan zin in het leven.

Sommige beroepen lopen meer risico

Het burn-outsyndroom is ook afhankelijk van het beroep dat iemand uitoefent. Het is het meest bedreigend voor mensen die intensief in contact komen met andere mensen of die ergens veel verantwoordelijkheid voor dragen. Dat wil zeggen, mensen die voornamelijk werkzaam zijn in de gezondheidszorg, het onderwijs, de sociale zorg en de maatschappelijke dienstverlening. Anderzijds gaat het geen enkel beroep uit de weg en kan het bij iedereen zonder onderscheid voorkomen. Aanhoudende stress draagt bij tot het burn-outsyndroom, dat geleidelijk tot het ontstaan ervan leidt.

Hoe weet je dat je in een val gelopen bent?

Burn-out gaat gepaard met een aantal uitingen en symptomen. Het is mogelijk dat je getroffen bent als je manifestaties op jezelf opmerkt zoals:

• totale uitputting – lichamelijke symptomen zijn hoofdpijn, hartpijn, maagproblemen of slaapproblemen,

• zich terugtrekken in isolatie en sociale contacten verbreken,

• prikkelbaarheid tot agressie die men niet kan beheersen,

• Verhoogde morbiditeit – het immuunsysteem is verzwakt, wat zich uit in vatbaarheid voor ziekten,

• verlies van vreugde, depressie tot wanhoop.

Stadia van het burn-out syndroom

Volgens Christina Maslach kent het model van het burn-out syndroom vier fasen:

Enthousiasme en overbelasting

De eerste fase wordt gekenmerkt door wat nog moet komen, wat later tot een catastrofe leidt. En dat idealistische enthousiasme, men wil zichzelf weggeven, men wil heel intens en naar beste vermogen werken. Wat hem tot dit alles drijft is een enorm verlangen naar zelfrealisatie.

Emotionele en fysieke overbelasting

In dit stadium begint de uitputting zich geleidelijk te manifesteren. De getroffen persoon is niet in staat prioriteiten te stellen, heeft twijfels, vermoeidheid weegt op hem/haar. Zelfs dan is het een goed idee om naar een specialist te gaan, wat vaak niet mogelijk is. Deze fase uit zich in ontkenning van het probleem, wat een afweermechanisme is. Aan de andere kant merken we in de gehaaste tijden van vandaag niet eens onze sombere stemming op, die geleidelijk aan uitgroeit tot ergere fasen.

Andere mensen ontmenselijken als bescherming tegen burn-out

Bij de getroffen persoon kunnen haat en woede jegens anderen, verlies van belangstelling, problemen met empathie jegens anderen en daaruit voortvloeiende slechte relaties worden waargenomen.

Inzetten tegen alles en iedereen – burn-out

In het laatste stadium is er sprake van sterk negativisme en onverschilligheid. Er is een volledige afbraak en verlatenheid, evenals een vatbaarheid voor somatische ziekten.

Op dezelfde manier verdelen we de problemen van het syndroom in :

• primair – men werkt meer en meer, maar voelt geen enthousiasme. Hij is in de stemming om alles te laten vallen. Hij heeft zelfs de neiging zichzelf te stimuleren met middelen als alcohol, kalmeringsmiddelen, koffie. Plotselinge woede-uitbarstingen of emoties in de vorm van huilen.

• acuut – hij voelt dat hij woede en razernij niet kan overwinnen. Er ontstaan gezondheidsproblemen of de eerste gevoelens dat hij geen zin heeft om te leven en liever zou sterven.

• chronisch – vermijdt arbeidstaken. De gedachten aan de dood nemen toe, de persoon weigert met familie over zijn problemen te praten of geeft ontslag op het werk. Ze is niet in staat om problemen toe te geven.

Preventie

We moeten proberen dit negatieve verschijnsel te voorkomen, want het kan fatale gevolgen hebben. Het is niet alleen een kwestie van overwerk. Het is nodig om veel tijd door te brengen met geliefden, mensen waar we van houden. Zet in op een gezonde levensstijl. Het is raadzaam te gaan wandelen en te ervaren hoe het is om in de natuur te zijn, waar u uw energie weer oplaadt. De ideale preventieve stap is een sportieve activiteit (hardlopen, zwemmen, yoga). Het kan alles zijn wat je leuk vindt. Wijd je aan jezelf, zoek tijd voor jezelf. Ga naar binnen voor een gezichtsbehandeling, een massage of een biertje met vrienden. Psychohygiëne is het belangrijkst. Als je je moe voelt, neem dan een paar dagen vrij en bezoek een begeerde bestemming. Vermijd routines die dodelijk zijn, en plan van tevoren hoe u uw vrije tijd zult doorbrengen. Vermijd werkverslaving en perfectionisme.

Wij in Athene nemen maatregelen om uitputting en overwerk te voorkomen. We gaan regelmatig naar teambuilding, om ons hoofd vrij te maken van werkverantwoordelijkheden.

Burnout syndroom en terugkeer naar het normale leven

De basisstap om de vicieuze cirkel te doorbreken is toe te geven dat er iets mis is met ons. De oplossing is een evenwicht te vinden tussen werk en ontspanning. Je moet een moment vinden waarop je niet bezig bent met werk of andere stressvolle zaken. Neem je werk niet mee naar huis. Als je al aan de ziekte lijdt, probeer je dan te wijden aan wat je vroeger gelukkig maakte. Als je het gevoel hebt dat je professionele hulp nodig hebt, schaam je dan niet om contact op te nemen met een psycholoog of psychiater. Ze zullen je helpen je normale leven weer op te pakken. Zij zijn hier om dat te doen en hebben ervaring met de ziekte.

Als u geïnteresseerd bent in dit onderwerp, kunt u een portaal bezoeken dat hierin gespecialiseerd is en meer inzicht geeft.